Hoe ik mijn paniekzone ontdekte

Om maar gelijk een bekentenis te doen: Ik heb hoogtevrees!

Deskundigen onderscheiden een aantal soorten hoogtevrees.

• Optische hoogtevrees is de angst die je bekruipt als je vanaf een hoogte om je heen kijkt.
• Cognitieve hoogtevrees is de angst die ontstaat door gedachten aan wat er zou kunnen gebeuren als je naar beneden valt. Die angst hangt samen met een gevoel van gebrek aan controle.  (bron: gezondheidsplein.nl)

Nu houd ik wel van een uitdaging en ook ben ik van mening dat het belangrijk is om niet voor angst te wijken maar deze juist onder ogen te zien en te onderzoeken. Uit je comfort zone komen noem ik dat. Onlangs waren we op vakantie in Andalusië. De reis er naar toe was al een uitdaging op zich want hoogtevrees kan ook leiden tot vliegangst en die was bij mij latent aanwezig. Door gebruik te maken van ontspanningsoefeningen en helpende gedachtes in plaats van mijn irrationele gedachtes lukte het me om redelijk ontspannen te blijven bij het opstijgen, tijdens de vlucht en tijdens de landing. Ik wist dat Andalusië bergachtig is en ik wist dus ook dat ik behoorlijk uit mijn comfortzone moest komen om er van te kunnen genieten.

Gelijk na aankomst werd ik behoorlijk op de proef gesteld. Ons verblijf ligt op een berg die alleen te bereiken is via een smal pad steil omhoog. In de routebeschrijving stond het keurig aangegeven: “Rijd in zijn één, houd links aan en stop niet in de bochten”. Ik denk dat de autoverhuurder op het vliegveld een man met mensenkennis is want toen hij zag wat onze bestemming was raadde hij een upgrade aan en in plaats van de Corsa die we hadden geboekt een Opel Grandland diesel 2.0 te nemen. (Wat ben ik achteraf deze man dankbaar). Oefening baart kunst en het lukte me gaandeweg ons verblijf steeds beter om de steile weg omhoog zonder al te veel angst te nemen en ik genoot zelfs van het uitzicht als we boven waren.

 (bron:https://www.booking.com/hotel/es/hacienda-guaro-viejo.nl.html)

Een van onze geplande tochten was naar het prachtige dorpje Ronda. Het feit dat de routeplanner aangaf dat we er meer dan anderhalf uur over zouden doen terwijl de afstand vanaf ons appartement nog geen 60 kilometer was had me al aan het denken moeten zetten. Via een kronkelende weg door de bergen die gaandeweg ook nog steeds steiler werd aanvaarden we de reis. Ik denk dat ik door mijn ervaring met de oprit naar ons appartement wat overmoedig was geraakt want het lukte me in het begin aardig om zonder al te veel angstzweet te rijden.

Tot een zeker punt! Daar waar de weg smaller werd, werd hij ook steeds steiler en nog bochtiger. Ik had nu helemaal geen overzicht meer en schrok van iedere tegenligger die de berg af kwam en naar mijn idee gevaarlijk dicht op onze weghelft reed. En daardoor sloeg ineens de paniek bij me toe. Ik ging steeds langzamer rijden en durfde niet meer om me heen te kijken. Wat ik nog wel zag was dat er langs de weg een houten vangrail stond die niet hoog en sterk genoeg was om auto’s te behoeden om naar beneden te vallen. Ik kreeg mijn gedachten nu niet meer rationeel, begon te zweten, en voelde de tranen achter mijn ogen prikken. “Ik wil dit niet meer” stamelde ik tegen mijn vriendin “ik wil terug, ik durf niet verder”. Ik merkte dat ik ook steeds sneller ging ademen. Gelukkig kwamen we bij een soort van rotonde waar het me lukte om (heel behoedzaam!!) te keren. Ik reed langzaam naar beneden en hield mijn handen verkrampt rond het stuur. Ronda hebben we nooit gezien maar daar was ik op dat moment niet rouwig om.

Om nieuwe dingen te leren en (oude) angsten te overwinnen is het belangrijk om uit je comfort zone te komen. Wanneer dat echter te snel gaat schiet je voorbij de zgn. stretch zone en beland je in de paniek zone.

En dat is wat er bij mij was gebeurt. Het beste leer je als je net even buiten je comfort zone komt, in de zgn. stretchzone.

bron: coachcenter.nl

Als jij ook de uitdaging met jezelf aan wil gaan maar niet net als ik in de paniek zone wil schieten heb ik een paar tips die ik de volgende keer zelf ook zal gebruiken:

Voor mij was achteraf met name tip 4 een heel goede geweest!

1. Kies uitdagingen die bij jou passen. Uitdagingen geven je per definitie stress. Uitdagingen die niet bij jou passen, geven veel meer stress. Kijk naar wat je wilt en durft aan te gaan en laat je niet pushen door wat anderen vinden dat je zou moeten. Denk ook niet: ”Als een ander het kan, moet ik dat toch ook durven.”
2. Pak uitdagingen één voor één aan. Verwacht niet van jezelf dat je alles tegelijk moet kunnen. Het feit dat je één berg op durft wil nog niet zeggen dat je gelijk de Mount Everest kunt beklimmen.
3. Deel grote uitdagingen op in kleinere uitdagingen. Laat jezelf geleidelijk wennen aan de dingen die je overwonnen hebt. Zorg voor voldoende maar niet te veel uitdagingen achter elkaar zodat je blijft groeien maar niet in paniek raakt.
4. Bereid uitdagingen goed voor. Zorg dat je vooraf weet waar je aan begint en niet voor verrassingen komt te staan. Wees niet te streng voor jezelf en houd er rekening mee dat zelfs bij een goede voorbereiding er toch dingen kunnen gebeuren die je niet had voorzien.
5. Zorg goed voor jezelf. Leg je lat eens wat lager en stel de verwachtingen over jezelf wat naar beneden bij! Zorg dat je na iedere overwonnen uitdaging de tijd neemt om te herstellen. Je moet dan weer even terug naar je comfort zone. Bij stress maken we namelijk adrenaline aan en adrenaline is schadelijk als het in te grote hoeveelheden of te langdurig vrijkomt.
6. Laat je helpen. Deel je angsten en uitdagingen. Zoek iemand die je vertrouwt en je wil helpen hierbij. Dit kan praktisch zijn (we gaan ergens anders naar toe), of op het emotionele vlak (bemoediging en troost)
7. Ontwikkel zelfvertrouwen. De angst voor de angst kan zo groot zijn dat je niets meer durft te ondernemen. (vermijdingsgedrag). Daarmee blijf je in je comfortzone. Als je te lang in de comfortzone blijft groei je niet meer. Je gaat achteruit omdat de wereld om jou heen steeds veranderd. Coaching kan je helpen om meer zelfvertrouwen te krijgen en op de voor jou passende manier uit je comfortzone te komen en daarbij niet in de paniekzone te raken.